ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ Η ΚΥΣΤΗ ΚΟΚΚΥΓΟΣ
Η κύστη κόκκυγος είναι μια φλεγμονή της ρίζας («θύλακα») των τριχών στην περιοχή του κόκκυγα κοντά στη σχισμή των γλουτών (κοινώς στην «ουρά»), η οποία μπορεί να προκαλέσει επώδυνα αποστήματα ή συρίγγια με εκροή δύσοσμου υγρού. Επιστημονικά αναφέρεται ως «τριχοφωλεακό συρίγγιο», γιατί στην πραγματικότητα είναι μια «φωλιά» από τρίχες και πύον, που επικοινωνεί με το δέρμα με ένα ή περισσότερα μικρά «τούνελ» (συρίγγια).
Πρόκειται για μια συχνή νόσο, η οποία ταλαιπωρεί χιλιάδες ανθρώπους. Εκτιμάται ότι περίπου 26 στους 100.000 ανθρώπους ετησίως εμφανίζουν κύστη κόκκυγος. Η νόσος είναι πιο συχνή σε εφήβους και νέους άνδρες ηλικίας 15 έως 30 ετών. Αντίθετα, είναι σπάνια σε ηλικίες άνω των 60 ετών. Στους κυριότερους προδιαθεσικούς παράγοντες συγκαταλέγονται η έντονη τριχοφυΐα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, τα στενά ρούχα, η εφίδρωση και η πλημμελής υγιεινή της περιοχής.
Η ΟΞΕΙΑ ΚΑΙ Η ΧΡΟΝΙΑ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΚΥΣΤΗΣ ΚΟΚΚΥΓΟΣ
Η κύστη κόκκυγος παρουσιάζεται με δυο μορφές: στην οξεία φάση, σχηματίζεται απόστημα υπό τη μορφή μιας επώδυνης διόγκωσης στο δέρμα της περιοχής του κόκκυγα. Στην περίπτωση αυτή, το δέρμα είναι ερυθρό και θερμό, ο δε πόνος είναι εντονότερος, όταν ο ασθενής κάθεται. Μερικές φορές συνυπάρχει και πυρετός.
Απόστημα κύστης κόκκυγος
Πολλές φορές το απόστημα παροχετεύεται («σκάει») αυτόματα, οπότε εξέρχεται ένα δύσοσμο υγρό που περιέχει αίμα και πύον. Ο πόνος υποχωρεί σχεδόν άμεσα και ο ασθενής διαπιστώνει ότι μπορεί πλέον να καθίσει άνετα. Αν δεν συμβεί αυτό, ο Χειρουργός μπορεί να παροχετεύσει το απόστημα χρησιμοποιώντας τοπική αναισθησία. Η διάνοιξη και παροχέτευση του αποστήματος από τον Χειρουργό, αν και προσφέρει άμεση ανακούφιση, δεν συνιστά οριστική θεραπεία καθώς το τοίχωμα της κύστης δεν αφαιρείται, αλλά απλά διανοίγεται, ώστε να εξέλθει το πύον. Η οριστική χειρουργική θεραπεία της κύστης κόκκυγος πραγματοποιείται συνήθως σε μεταγενέστερο χρόνο, όταν η οξεία φλεγμονή έχει υποχωρήσει πλήρως.
Μετά την παροχέτευση του αποστήματος, η κύστη κόκκυγος μεταπίπτει κατά κανόνα στη χρόνια μορφή της, η οποία χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό ενός ή περισσοτέρων συριγγίων. Τα συρίγγια απολήγουν σε οπές («στόμια») στο δέρμα από όπου εκρέει κατά περιόδους ένα δύσοσμο πυοαιματηρό υγρό, που λερώνει τα εσώρουχα. Στη χρόνια μορφή της, η κύστη κόκκυγος μπορεί να αντιμετωπισθεί άμεσα χειρουργικά.
Συρίγγιο
Για τη διάγνωση της κύστης κόκκυγος αρκούν το ιστορικό και η κλινική εξέταση. Το υπερηχογράφημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις περιπτώσεις ευμεγέθων κύστεων με πολλαπλά συρίγγια, ώστε να γίνει λεπτομερής χαρτογράφηση της πορείας τους και να σχεδιασθεί καλύτερα η χειρουργική επέμβαση.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Παρά το γεγονός ότι η κύστη κόκκυγος δεν εγκυμονεί κινδύνους για τη ζωή του ασθενούς, δεν παύει να αποτελεί μια επώδυνη νόσο με συχνές υποτροπές, που επηρεάζουν την ψυχολογία και την ποιότητα της ζωής του.
Αν και οι συντηρητικές μέθοδοι (τοπική καθαριότητα, ξύρισμα, αντιβιοτικά κ.λπ.) μπορεί να ανακουφίσουν προσωρινά τον ασθενή, η οριστική θεραπεία της νόσου είναι μόνο η χειρουργική. Χωρίς χειρουργική αντιμετώπιση, η κύστη κόκκυγος υποτροπιάζει σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων.
Οι χειρουργικές τεχνικές ποικίλουν σε μεγάλο βαθμό από την απλή διάνοιξη των συριγγίων μέχρι την αφαίρεση της κύστης και των συριγγίων με το τραύμα να αφήνεται ανοικτό (κλασική, «ανοικτή» μέθοδος) ή να συρράπτεται μερικώς («ημίκλειστη» μέθοδος), ώστε να επουλωθεί κατά δεύτερο σκοπό. Πιο σύνθετες τεχνικές περιλαμβάνουν τη συρραφή του τραύματος (μέθοδος Karidakis ή Bascom) ή ακόμα και πολύπλοκες πλαστικές επεμβάσεις για τις πιο σύνθετες περιπτώσεις (πλαστική V-Y ή V-Z, κρημνοί Dufourmentel και Limberg).
Ανάμεσα στις κλασικές τεχνικές, η πιο διαδεδομένη είναι η «ανοικτή». Στην «ανοικτή» μέθοδο αφαιρούνται η κοιλότητα της κύστης και τα συρίγγια και το τραύμα αφήνεται ανοικτό, για να επουλωθεί σταδιακά μόνο του. Η «ανοικτή» τεχνική συγκεντρώνει πολλά μειονεκτήματα, όπως:
- η ανάγκη για νοσηλεία στο νοσοκομείο (συνήθως 1 ημέρα)
- το μεγάλο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την πλήρη επούλωση του τραύματος (συνήθως 6 έως 8 εβδομάδες)
- η ανάγκη για καθημερινές αλλαγές του τραύματος (1 έως 3 φορές)
- η εκροή υγρών που δυσκολεύει την καθημερινότητα του ασθενούς
- το υψηλό κόστος εξαιτίας της χρήσης πολλών γαζών και επιθεμάτων για την κάλυψη του τραύματος
- οι μεγάλες και αντιαισθητικές ουλές που παραμένουν μετά την επούλωση του τραύματος
- οι συχνές υποτροπές
ΑΝΩΔΥΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΣΤΗΣ ΚΟΚΚΥΓΟΣ ΜΕ LASER
Τις τελευταίες δεκαετίες η χειρουργική έχει επικεντρωθεί σε τεχνικές που αποσκοπούν στην ελαχιστοποίηση του τραύματος (minimally invasive surgery) με σκοπό την ελάττωση της διάρκειας νοσηλείας, του μετεγχειρητικού πόνου και του χρόνου ανάρρωσης.
Η χρήση του laser στη Γενική Χειρουργική έχει καταστήσει πολλές επεμβάσεις απλές, ανώδυνες, με άριστη μετεγχειρητική πορεία και ταχύτατη ανάρρωση. Στην περίπτωση της κύστης κόκκυγος, το laser προσφέρει άριστα αποτελέσματα και πολύ σύντομα αναμένεται να αντικαταστήσει πλήρως τις κλασικές τεχνικές.
Η μέθοδος είναι απλή. Αρχικά γίνεται η χαρτογράφηση της κύστης κόκκυγος (είτε με ένα ειδικό εργαλείο που ονομάζεται «μήλη» είτε με τη χρήση ειδικής χρωστικής είτε με υπερηχογράφημα στις πιο πολύπλοκες περιπτώσεις). Στη συνέχεια η κοιλότητα της κύστης και τα συρίγγια καθαρίζονται σχολαστικά από τις τρίχες και το μολυσματικό υλικό.
Από τις οπές των συριγγίων εισάγεται μια λεπτή ίνα laser. Η ακτινοβολία του laser:
- καταστρέφει το εσωτερικό της κύστης και των συριγγίων
- προκαλεί σύγκλειση της κοιλότητας της κύστης και των συριγγίων με αποτέλεσμα η κύστη να επουλώνεται πλήρως μέσα σε λίγες ημέρες
Εισαγωγή της ίνας laser σε συρίγγιο
Χαρακτηριστικό της μεθόδου είναι ότι μετά το πέρας της επέμβασης δεν υπάρχουν καθόλου ράμματα ούτε ανοικτό τραύμα.
Τα πλεονεκτήματα της θεραπείας με laser είναι πολλαπλά:
- η συνολική διαδικασία διαρκεί περίπου 15 έως 20 λεπτά
- πραγματοποιείται με τοπική, περιοχική (ραχιαία) ή σύντομη γενική αναισθησία στις πιο σύνθετες περιπτώσεις
- η νοσηλεία διαρκεί λίγες ώρες
- δεν υπάρχει ανοικτό τραύμα
- δεν χρησιμοποιούνται ράμματα
- είναι αναίμακτη
- είναι απόλυτα ασφαλής (δεν υπάρχει κίνδυνος μετεγχειρητικής αιμορραγίας ή μόλυνσης)
- είναι τελείως ανώδυνη (σπάνια απαιτείται η λήψη παρακεταμόλης για 1-2 ημέρες)
- ο ασθενής επανέρχεται σε όλες ανεξαιρέτως τις δραστηριότητές του άμεσα
- δεν απαιτούνται αλλαγές τραύματος ή επιθέματα. Αρκεί η τοποθέτηση μιας γάζας για 1-2 ημέρες
- το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο, αφού δεν παραμένουν ουλές
- οι υποτροπές είναι σπάνιες
- η μέθοδος μπορεί να εφαρμοσθεί και σε υποτροπές από παλαιότερες επεμβάσεις με την κλασική μέθοδο